Sólheimafoss gerður laxgengur
Haustið 2019 var nýr fiskvegur tekinn í notkun við Sólheimafoss í Laxá í Dölum, en Laxá er fjölmörgum veiðimönnum vel kunn fyrir mikla aflasæld á laxi. Sólheimafoss er í um 25 km fjarlægð frá sjó. Fossinn er rúmlega 4 metrar að hæð, en ákjósanleg búsvæði til laxahrygningar og uppeldis á ungviði auk veiðistaða er að finna ofan hans. Þannig er talið að um 6 km búsvæði opnist ofan við fossinn sem geti aukið framleiðslugetu vatnasvæðisins um 15 – 20% þegar að landnámi lax er lokið.
Fiskvegurinn var hannaður af Vífli Oddssyni verkfræðingi en Vífill hefur hannað fjölmarga fiskvegi hérlendis. Framkvæmdina annaðist fyrirtækið Kolur í Búðardal og var fiskvegurinn útbúinn með því að móta klöppina með fleyg og þannig búin til þrep 2 -2,5 m að lengd með 50 cm hæðarmun. Með þessu móti ber minna á fiskveginum í umhverfinu miðað við steypta fiskvegi og umhverfi við Sólheimafoss er minna raskað en ella. Lax fór strax að ganga fossinn haustið 2019 og framkvæmdin virðist hafa gengið að óskum.
Nú hafa verið reistir á bilinu 75-80 fiskvegir í íslenskum straumvötnum sem opnað hafa um þriðjung af því búsvæði sem opið er fyrir lax og aðra göngufiska á Íslandi. Sambærilegar framkvæmdir hafa því haft mikil áhrif á stofnstærð laxa á Íslandi.
Laxá í Dölum - 40% stórlaxahlutfall
Laxá í Dölum gaf um 750 laxa í sumar sem leið á 4-6 dagsstangir.
Þetta er nokkuð fyrir neðan meðalveiði Laxár, en líkt og annarsstaðar á suður- og vesturlandi var skortur á smálaxagöngum. Gleðitíðindin eru hins vegar þau að nógur stórlax var í Laxá í sumar, og var hlutfall þeirra af veiddum fiski um 40%. Þetta er með því hæsta sem gerist á landsvísu og sýnir svo ekki um villst að þessi perla í Dölunum getur verið sannkölluð stórlaxakista sé vel um hana gengið. Fjöldi stórlaxa hefur aukist gríðarlega allt frá árinu 2014 þegar farið var í auknar verndunaraðgerðir.